Langarcho’p haqida qiziqarli ma’lumotlar
Langarcho’p haqida qiziqarli ma’lumotlar
Langarcho’p yordamidan sakrash devordigi rasmlari, eramizdan oldin IV-III asrlarga tegishli. Bu vaqtlarga ular musobaqalashmagan, ular amaliy mashqi hisoblangan. Misol: cho’ponlar uzun tayoqlar bilan turli-xil to’siqlarni yengishga ishlatishgan – chuqurliklar, o’t-o’lan, anhorlarda ishlatishgan.
1793 yili nemis pedagogi Iogann Guts-Muts “O’smirlar uchun gimnastika” kitobini nashr qildirdi. U yoshlar uchun sakrashlarni langarcho’p bilan bajarash mashqlarni tadbiq etgan. Uni o’quvchilari o’sha vaqtlarda eng kerakli balandlikka sakrashni uddasidan chiqqan -270 sm gacha.
Qiziqli olam
Bunday noananaviy plankani zabt etishni 1904 yili Sent-Luise Olimpiada o’yinlarida yapon sportchisi Savao Funi langarcho’pdan foydalanib plankadan sakrab o’tib bergan. Xakamlar tabiiyki u sportchini baholashmadi va u xakamlarni ayibladi. Sportchi bilan birga stadionda o’tirganlar ham uni qo’llab quvatlashdi. Sportchi oxir oqibat stadionni tark etgan.
Langarcho’p bilan sakrash. Bu alohida tayyorgarlikni talab etadi. Bu nafaqat sportchini jismoniy balki alohida maxsus tayyorgarlikni talab qilgan. Chet elda XIX-XX asrlarda sportchilar og’ir taxtali langarcho’plarni ishlatishgan. Oxir –oqibat 3,5 m da o’ta olishmagan.
Eng qiziq
1906 yili amaliyotga bambukli, ancha yengil langarcho’pdan foydalana boshlashgan. 40-yil davomida dunyo rekordlari 4 metr 77 sm gacha ko’tarildi. 40-60 yillari yangi o’ylab chiqilgan langarcho’plar sinovdan yaxshi o’tmadi. 15 yil dunyo rekordi atiga 3 smga o’sdi.
XX- asrni ikkinchi yarmida langarcho’p bilan olimlar shug’ullandilar. Bambuk va dyurali o’rniga sentetika meterialidan foydalanishdi. Langarcho’lar juda yengil va egiluvchan bo’lishiga erishdilar. Shu erishilgan yutuq katta natijalarga olib keldi.
1985 yili sovet sakrovchisi Sergey Bubka “kosmik” sakrashni uddasidan chiqdi – tarixda birinchi marta bu sport turi 6 metr balandlik natijasiga erishdi. Bu sport martabasida Bubka 35 marta rekord yangiladi va u Ginnes kitobiga kiritildi.
Bunday tarixiy odamlar xaqida hamma bilishi kerak, asosan bu sport bilan shug’ullanayotganlar. Lekin mashhur Elena Isinbaeva treneri uni maqtab “ agar yaxshilab shug’ullansang Bubkga o’xshab mashhur bo’lasan” deganida kim u Bubka degan ekan.
Aniqki bu langarcho’p bir qancha qiyinchiliklar tug’diradi. Bu krasovka yoki futbolka emas shunday sumkaga solib ketsa. Bir necha yillar oldin avstraliyalik sportchi Pol Berdjess Sidney aeroportida eskalatordan tushayotganda langarcho’p tiqilmb qoladi faqat bir necha soat urinishlardan so’nggina uni chiqarishni uddasidan chiqishadi. Shuni aytish kerakki bu buyumni narxi arzon emas. U 800 dollar atrofida turadi.