Qiziqarli faktlar arktika okeani haqida

Qiziqarli faktlar arktika okeani haqida

Bizga geografiya darsidan ma’lumki, shimoliy muz okeani- sayyoramizda maydoni bo’yicha eng kichigi hisoblanadi. Bu kichik okeanni maydoni 14 million kvadrat kilometrda ko’proq. Ya’na bu okeanda eng katta Grenlandiya oroli joylashgan.

Bu orol atrofidagi gigant muz 1912-yili “Titanik ” kemasini halokatiga sabab bo’lgan deyishadi. Shimoliy okean nafaqat o’zinig muzliklari bilan balkim, foydali qazilmalari bilan ham boydir. Misol: sayyoramizda neftni 4dan bir qismi, bu okeandadir. Okeanni qirg’oq yon atroflarida toli ugl, oltin, qo’rg’oshin, yink va boshqalar.

Agar tabiat okeanni meneral resurslar bilan ta’minlagan bo’lsa, odamlarni uni katta chiqindixonaga o’xshatib qo’yishdi. Ular plastik chiqindilar va inson maxsulini boshqa narsalari bilan to’ldirib tashlashdi.  Ekologiya shuni aytadiki, bu chiqindilar okeanni tubini yaxshi oziqlanishiga, ko’payishiga halaqit bermoqda.

Global obi-havoni issib ketishi oqibatida muzliklar kichrayib bormoqda,  tahminan yildan yilga 100 000 kvadrat kilometrga muz erib ketmoqda. XXI asrnining ikkinchi yarmida okean sathini ko’tarilishiga sabab bo’lishi mumkin.

Qiziqarli olam

Sho’rligi jihatidan shimoliy muz okeani hamma okeanlarga nisbatan past. Erigan muzlikni katta miqdorda oqishi va kam miqdorda suvni bug’lanishi bunga sababdir.

Norvegiyalik Sayyoxatchi Fritof nansen 1896 yili okeanni qayiqda birinchi kesib o’tgan inson hisoblanadi. Uolli Gerberta 1969 yili Alyaskadan Shpitsbergengacha itlardan tuzilgan chanada o’tdi.

Bu qiziq

1937 yili may oyidan boshlab, 1938 fevral oyigacha I.D.Papanin, P.P.Shirshov, E.K.Fedorov va E.T.Krekel dreyf muzligi shimoliy qutubdan Grenlandiya qirg’og’igacha aylanib chiqishdi. Bu tadqiqot qatshganlarga sovet qaxramoni va geografiya fanlari doktori unvoni berildi. Shu qiziqki, ekspedittsiya boshchisi Ivan Dmitrievich faqatgina boshlanch sinfnigina tamomlagan halos.